Kayıp Ve Yas

Kayıp Ve Yas

Kayıp Ve Yas;Yas tutma, bireyin hayatında çok sevilen birinin yitirilmesi (ölüm, ayrılık vb.) sonrasında yaşanan doğal bir süreçtir. Bu süreç stresli ve zorlayıcıdır fakat hastalık adı altında bahsedilmemesi gerekir. Yas sürecinde de bireyin gösterdiği tepkiler kişiden kişiye değişkenlik göstermektedir.

Bedensel, bilişsel, duygusal ve davranışsal belirtiler görülür. Yas belirtilerinin bazıları; nefes almakta zorlanma, boğulacakmış gibi hissetme, her an tetikte olma, çabuk yorulma, iştahta artma ya da azalma gibi fiziksel belirtiler.

Üzüntü, öfke, korku, çaresizlik, kaygı, isteksizlik, umutsuzluk, yorgunluk gibi duyusal belirtiler. Dikkat dağınıklığı, inanamama, unutkanlık, hatalı/çarpık düşünceler, rahatsız edici rüya/düşünce gibi bilişsel belirtiler. Alkol ve madde kullanımı, dikkatsizlik, kaybedilen kişiyi hatırlatıcı uyaranlardan kaçma, iştah ve uyku problemleri gibi davranışlar belirtiler.

Kayıp yaşayan kişi yas sürecinde hayatını düzenleyene kadar bazı aşamalardan geçer. Şok ve Uyuşma aşamasında birey kaybın olduğu/öğrenildiği ilk anda şok ve uyuşma yaşar bu durum kişinin kısa süreli hissizliğine sebep olur. İnkar ve İnanmama aşamasında birey bir süre hiçbir şey yaşanmamış gibi davranabilir ve kaybı reddeder. Kaybedilen kişinin geri gelmesi beklentisine ve arzusuna girildiği aşamada ise kişi sorgulamaya, öfke duymaya ve bununla beraber yalnızlık duygusunu hisseder. ‘Neden bu benim başıma geldi’ şeklinde sorgulayıcı cümleler kurmaya başlar. Bu gibi durumlar Arzu Etme aşamasında görülür.

Çaresizlik aşamasında ise kişi kaybettiği yakınını geri getiremeyeceğini ve elinden bir şey gelmemesinden kaynaklı çaresizliğe kapılır. Kabullenme aşamasında kişi artık ölüm/kayıp gerçeği ile yüzleşir. Kişinin tepkilerinde azalmalar görülür ve kayıp yaşamadan önceki hayatına geri dönüş/adaptasyon süreci başlar. Bu aşamaların herhangi bir sıralaması yoktur. Kişiden kişiye farklılık gösterebildiği farklı şekillerde de olabilir